Luật việt vị (tiếng Anh: Offside) là luật XI trong Luật bóng đá (Laws of the Game)
Từ “việt vị” (ký tự Trung Quốc) có nguồn gốc từ Trung-Việt: “Tiếng Việt” có nghĩa là vượt lên trên (hoặc sử dụng trong “ưu thế”), “thành” có nghĩa là vị trí. Một số người đọc nhầm thành “liệt vị”. Nhưng từ khóa để sử dụng thông thường vẫn là “việt vị”. Trong một trận đấu, lỗi “việt vị” có thể có 2 cách để phát hiện:
1.Phát hiện từ rìa của đường (sau đó trọng tài sẽ nâng các sọc đỏ và cam để báo hiệu “việt vị”.
2.Được phát hiện bởi công nghệ VAR (Video Assistant Referee), khi một mục tiêu đã được ghi, công nghệ VAR sẽ xem xét mục tiêu và nếu có lỗi “việt vị”
Vị trí việt vị
Một cầu thủ được coi là ở vị trí việt vị khi 4 điều kiện sau đây được thỏa mãn đồng thời:
1.Anh ta đứng trước phần sân của đối thủ.
2.Có ít hơn 2 cầu thủ đối phương đứng giữa anh ta và xà ngang ở cuối sân của đối phương so với bóng.
3.Tham gia bóng ở đó.
4.Anh ta phải đứng trước bóng (theo hướng tấn công).
- Trong 3 điều kiện đầu tiên, thủ môn được tính là đối thủ của đối phương, mặc dù thủ môn thường là vị trí thấp nhất trong đội hình, tại bất kỳ thời điểm nào, không nhất thiết thủ môn là một trong 2 cầu thủ đối phương cuối cùng
- Theo Luật bóng đá sửa đổi năm 2005, các điều kiện thứ hai và thứ tư được hiểu rõ ràng là một cầu thủ ở vị trí việt vị nếu bất kỳ phần nào của anh ta được phép chạm bóng ở gần. Đường cơ sở nằm ở phía dưới phần sân đối thủ hơn bóng và cầu thủ đối phương thứ 2 (đối thủ thứ nhất thường là thủ môn).
Ở nửa bên trái của hình, cầu thủ màu xanh đang ở trong “vị trí việt vị” bởi vì anh ta đã đứng trước hai hậu vệ và bóng cuối cùng của đối phương. Cần lưu ý rằng điều này không hoàn toàn có nghĩa là người chơi đang thực hiện “việt vị khi tấn công”, cầu thủ đó chỉ “việt vị” nếu anh ta nhận được bóng hoặc tham gia vào tình huống đó .
Trong hình, cầu thủ màu xanh đứng trong vòng cấm không ở trong “tư thế việt vị”, bởi vì anh ta đứng sau quả bóng, bất kể anh ta có đứng trước toàn bộ đối thủ hay không trừ cầu thủ cuối cùng . Nếu anh ấy đứng trước bóng, anh ấy sẽ việt vị.
Phạm lỗi
Một cầu thủ đứng ở vị trí việt vị được coi là vi phạm luật việt vị và sẽ chỉ bị phạt nếu tại thời điểm đồng đội chuyền hoặc chạm bóng, theo ý kiến của trọng tài rằng cầu thủ đó tham gia vào trái bóng đó theo cách tích cực như:
- Tham gia tình huống đó.
- Cản trở đối thủ.
Không phạm lỗi
Một cầu thủ ở vị trí việt vị sẽ không bị phạt nếu nhận bóng trực tiếp từ:
1.Quả phát bóng
2.Quả ném biên
3.Quả phạt góc
Phạt những vi phạm
Cầu thủ vi phạm bất kỳ lỗi việt vị nào được trao cho đội đối phương vì một cú đá phạt gián tiếp, nơi xảy ra lỗi.
Luật việt vị ra đời nhằm đảm bảo lối chơi đẹp và liên tục, thúc đẩy sự phát triển của chiến thuật cũng như lối chơi đa dạng trong bóng đá. Luật việt vị là một trong những quy tắc khá khó giải thích và khó thực thi của một trận bóng đá.
